Kritisch kijken
Hoe kunnen scholen leren kritisch te kijken naar hun eigen processen, resultaten en data en tegelijkertijd meer datagedreven gaan werken? Hoewel het accent ligt op primair en voortgezet onderwijs, is de scope van deze whitepaper breed: de principes zijn universeel toepasbaar, op ROC’s, hogescholen, universiteiten, basisscholen enzovoorts.
Data in de onderwijscontext
De auteur van deze gloednieuwe whitepaper neemt je mee op een stevige wandeling door het onderwijslandschap. Data in de onderwijscontext staat hierbij centraal. Na het geven van enkele definities verkent hij welke data er zoal voorhanden is. Tegelijkertijd signaleert hij enkele belangrijke ontwikkelingen en aandachtspunten binnen de onderwijssector. Zo blijkt bijvoorbeeld dat het meten en registreren van data lang niet altijd leidt tot de continue verbetering die de onderwijsvernieuwers voor ogen hebben…
Goed onderwijs begint met good common sense: welke interne en externe data doet er écht toe?
Docenten en belanghebbenden weten volgens de auteur intuïtief heus wel wat “goed” onderwijs is, maar om dat nu eens te vertalen naar goede, concrete indicatoren, is best lastig. Door storytelling (‘wat maken we nu eigenlijk mee in onze klas?’), inzicht in de theorie (‘wat zeggen de didactische experts?’), en een goede dataregistratie (‘hoeveel tijd besteden we aan de directe instructie?’), kun je volgens de auteur een goede start maken met meer datagedreven organiseren in het onderwijs.
Drie verschillende soorten indicatoren
Door het onderwijsproces te ontleden introduceert de auteur drie verschillende soorten indicatoren. Hij laat zien welk type data belangrijk is en hoe je betrouwbare data kunt scannen en als kwaliteitsindicator (voorbeeld Kritieke Prestatie Indicator) kunt gebruiken. Ook beschrijft hij uitvoerig de weg naar volwassenheid in datagedreven werken. Enkele (internationale) praktijkvoorbeelden benadrukken zijn heldere visie op het onderwijs.
Waarom is innovatie belangrijk in het onderwijs?
De auteur van de whitepaper verwacht veel van innovatie en datagedreven technologie in het onderwijs. “Intelligente” KPI dashboards bijvoorbeeld helpen nu al de individuele prestaties van leerlingen beter te monitoren en te voorspellen. Zo hebben de meeste leerlingvolgsystemen (of studentinformatiesystemen) al machine learning algoritmes die leeropbrengsten, uitval en verzuim van leerlingen voorspellen. Maar meten en voorspellen leiden alleen tot verbetering als je vervolgens stap voor stap gaat verbeteren. Onderzoek, meten en verbeteren moeten dus altijd samengaan.
Tip: wissel data uit met collega-onderwijsinstellingen
Dankzij de trend van data-opslag in de cloud kunnen onderwijsinstellingen, al dan niet niet op basis van wederkerigheid, tegenwoordig veel gemakkelijker data delen met andere instellingen. Hierdoor kunnen nieuwe, waardevolle inzichten ontstaan. Slimme scholen benutten deze mogelijkheden optimaal.
Samen op weg naar evidence based onderwijs
De auteur concludeert dat “evidence based” verbeteren in het onderwijs slechts mondjesmaat wordt toegepast. Slimme, intelligente scholen baseren hun besluiten voortaan op data. Ze groeien door naar steeds hogere niveaus van volwassenheid met als doel de leerling of student gelijke kansen te bieden op vervolgonderwijs én zo goed mogelijk voor te bereiden op de arbeidsmarkt en een volwaardige positie in de samenleving. Zo raken ze de kern van datagedreven werken!
Over de auteur
Andries Bottema studeerde na de Pedagogische Academie af als Onderwijskundige aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Een groot deel van zijn carrière werkte hij echter voor en met IT- bedrijven. Toen hij Lector Business Intelligence werd, is hij steeds meer internationale onderwijs- en IT-projecten gaan uitvoeren (inclusief SIS- en LMS-systemen). Zo stond hij onder meer aan de wieg van de ontwikkeling van een Datawarehouse en ERP-systeem voor het ministerie van Onderwijs en de hele publieke MBO-sector in Zuid-Afrika. De carrière van Adries heeft altijd in het teken gestaan van zijn grootste passie: het onderwijs. Op het grensvlak van educatie, IT en data boekte hij dan ook zijn grootste successen.
